Huyện Hướng Hóa tổng diện tích tự nhiên hơn 115 nghìn ha, trong đó đất có khả năng sản xuất nông, lâm nghiệp khá lớn. Trong những năm qua, huyện tập trung đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hình thành các vùng chuyên canh phù hợp với điều kiện, khí hậu, đất đai, tạo ra một số sản phẩm có lợi thế cạnh tranh trên thị trường trong nước và xuất khẩu, đem lại nguồn thu nhập khá lớn cho người dân.

Để đảm bảo nguồn lương thực tại chỗ, cùng với tận dụng đất ven triền đồi, nương rẫy trồng ngô, khoai, sắn và các cây họ đỗ, người dân Hướng Hóa đã tích cực khai hoang đất bằng gieo cấy lúa nước 2 vụ. Thông qua các chương trình dự án, huyện đã đầu tư khai hoang đất đai, làm các công trình thủy lợi, tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật làm đất, chọn giống, chăm bón, phòng trừ sâu bệnh, xây dựng các mô hình trồng lúa nước. Nhờ vậy, diện tích, năng suất và sản lượng lúa nước qua các năm đều tăng. Năm 2021, huyện đã phân bổ hơn 5 tỉ đồng cho các xã, thị trấn để hỗ trợ người dân thực hiện phục hóa, cải tạo hơn 300 ha lúa nước bị bồi lấp do mưa lũ năm 2020, đồng thời cấp phát hơn 52 nghìn kg giống lúa. Nhờ vậy, tổng sản lương thực có hạt hơn 8.300 tấn, trong đó sản lượng thóc 7.089,5 tấn. 

Song song với đẩy mạnh trồng cây lương thực, trong những năm qua, đặc biệt từ khi Nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hóa đưa vào hoạt động, người dân các xã vùng Lìa nói riêng và các xã trong huyện đã đẩy mạnh trồng sắn KM94, cung cấp nguyên liệu cho nhà máy chế biến tinh bột sắn. Thông qua phong trào trồng sắn nguyên liệu không chỉ giúp nông dân ở các xã vùng sâu, vùng xa xóa đói, giảm nghèo, mà còn xuất hiện nhiều hộ là người đồng bào dân tộc Văn Kiều, Pa Kô có thu nhập từ sắn mỗi năm hơn 100 triệu đồng. Đến nay, toàn huyện có trên 5.000 ha sắn, với sản lượng hơn 72 nghìn tấn sắn củ tươi, doanh thu trên 150 tỉ đồng. 

Với lợi thế của điều kiện khí hậu và diện tích đất đỏ bazan rộng lớn, Hướng Hóa đã tập trung phát triển cây cà phê, hồ tiêu và các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như chuối, xoài, bơ... hình thành các vùng chuyên canh như phát triển cây cà phê chè Catimor ở các xã Hướng Phùng, Hướng Tân, Tân Hợp, thị trấn Khe Sanh, Ba Tầng, Húc; trồng cây ăn quả, nhất là cây chuối ở các xã Tân Long, Tân Thành, Hướng Lộc, Thuận, trồng cây cao su và sắn nguyên liệu ở các xã vùng phía Nam của huyện. Đến nay ở Hướng Hóa đã có trên 4.300ha cà phê cho thu hoạch; 1.161,3ha cao su; 235,5ha hồ tiêu, 4.346ha cây ăn quả, trong đó hơn 3.500ha chuối mỗi năm tạo ra một khối lượng hàng hóa nông sản khá lớn, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động. 

Để tiếp tục phát triển kinh tế theo hướng toàn diện và bền vững Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Hướng Hóa lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định: Thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, trong đó tiếp tục đẩy mạnh phát triển nông - lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng, giá trị và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp có lợi thế như: Cà phê, cao su, chuối, tinh bột sắn, chanh leo, hạt tiêu... Quan tâm xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất với các doanh nghiệp, ký kết bao tiêu sản phẩm cho người nông dân. Tiếp tục ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chú trọng đầu tư thâm canh tăng năng suất, chất lượng sản phẩm; gắn sản xuất với khai thác, bảo vệ tài nguyên và môi trường sinh thái. Phấn đấu đến năm 2025, tổng diện tích gieo trồng 20.112,15ha, trong đó lúa nước cả năm 2.000ha, lúa rẫy 760ha, 1.200ha ngô, với tổng sản lượng lương thực cây có hạt 10.000 tấn; 4.400ha sắn với sản lượng 65.000 tấn. 

Tiếp tục liên kết với các doanh nghiệp để đầu tư, mở rộng diện tích cây chanh leo, đến năm 2025 đạt 200 ha, sản lượng 2.250 tấn. Duy trì ổn định các cây trồng chủ lực: 5.000 ha cây cà phê, sản lượng 5.800 tấn cà phê hạt nhân; 268 ha hồ tiêu, sản lượng 242,44 tấn; 1300 ha cao su, sản lượng 999,14 tấn mủ đông; 3.500 ha chuối, sản lượng 112 nghìn tấn. Tiếp tục xây dựng quảng bá thương hiệu, chỉ dẫn địa lý đối với các sản phẩm nông nghiệp, đặc biệt là sản phẩm OCOP... thực hiện tốt chính sách khuyến công, ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, tạo sản phẩm mới, tăng giá trị; tiếp tục xây dựng và phát triển thương hiệu các sản phẩm nông nghiệp được công nhận nhãn hiệu tập thể trên thị trường trong nước và thị trường nước ngoài...góp phần xây dựng quê hương Hướng Hóa phát triển nhanh và bền vững.

Tác giả bài viết: Nguyễn Đình Phục