Anh Hồ Văn Ven, 40 tuổi, cư trú ở thôn A Dơi Đớ, xã A Dơi, huyện Hướng Hóa cho biết, hơn 20 năm di cư tự do sinh sống trên đất nước Việt Nam, được cho phép nhập quốc tịch Việt Nam trong các đợt năm 2018 và năm 2019 vừa qua bản thân anh cùng 240 người Lào trong thôn rất vui mừng, phấn khởi. Thôn A Dơi Đớ có 155 hộ dân, trong đó có 40 hộ dân người Lào di cư tự do, kết hôn không giá thú, được phép nhập quốc tịch Việt Nam. Đây cũng là thôn có đông người Lào di cư tự do và sinh sống tập trung nhất trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vừa mới được nhập quốc tịch Việt Nam.

“Trước đây, khi chưa được nhập quốc tịch Việt Nam bà con người Lào thôn A Dơi Đớ nói riêng và những người Lào di cư tự do sinh sống dọc biên giới Việt Nam nói chung thiệt thòi nhiều thứ lắm, đặc biệt là không có quyền công dân nên không làm được các giấy tờ pháp lý của bản thân và cho con cái học hành. Sau khi được nhập quốc tịch Việt Nam, chúng tôi được tạo điều kiện thuận lợi đăng ký hộ tịch, đăng ký kết hôn và cấp các giấy tờ khác theo quy định của pháp luật Việt Nam. Các chế độ, chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn, biên giới…, các hộ gia đình và cá nhân mới được nhập quốc tịch cũng đều được hưởng như người dân sở tại, được đầu tư con đường bê tông chạy quanh thôn rất thuận tiện cho việc định canh, định cư, đi lại, làm ăn, nhất là trong mùa mưa. Hiện nay, chính quyền các cấp đang thực hiện từng bước việc đo đạc để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, đất sản xuất cho những hộ gia đình mới được nhập quốc tịch, tạo điều kiện cho bà con sinh sống ổn định. Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bà con có điều kiện để vay vốn ngân hàng đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, hy vọng đời sống ngày càng khởi sắc hơn”, anh Ven chia sẻ.

Không chỉ những người Lào di cư tự do sinh sống tập trung ổn định như ở thôn A Dơi Đớ, xã A Dơi mà những hộ gia đình người Lào sinh sống rải rác trên địa bàn các thôn khác nhau dọc biên giới huyện Hướng Hóa mới được nhập quốc tịch Việt Nam đều được hưởng đầy đủ các chế độ chính sách ưu đãi theo quy định hiện hành giống với người dân sở tại.

Anh Hồ Văn Chung, cư trú ở thôn Thanh Ô, xã Thanh, huyện Hướng Hóa cho biết: “Gia đình tôi được nhập quốc tịch Việt Nam năm 2019. Cả 5 đứa con của tôi đều đã được đăng ký khai sinh, có bảo hiểm y tế để khám chữa bệnh. Đất ở và đất sản xuất của gia đình đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Về điều kiện kinh tế, gia đình tôi nuôi 6 con bò, trồng 5 ha sắn và 2 ha chuối, thu nhập khá cao, đời sống ổn định”.

Năm 2020, xã Thanh triển khai dự án trồng cây chè vằng, trong đó có 2 hộ dân người Lào nhập quốc tịch Việt Nam tham gia dự án. Nhìn chung, các hộ dân người Lào vừa được nhập quốc tịch Việt Nam đều hòa nhập tốt với cuộc sống của cộng đồng nơi cư trú.

Phó Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa Phạm Trọng Hổ cho biết: “Trong năm 2018 và năm 2019, Chủ tịch Nước đã ký quyết định cho 656 người Lào di cư tự do sang Việt Nam sinh sống trên địa bàn huyện Hướng Hóa được nhập quốc tịch Việt Nam. Theo đó, từ ngày được nhập quốc tịch Việt Nam đến nay, huyện Hướng Hóa đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hoàn thành các thủ tục hồ sơ cho những người Lào di cư tự do được nhập quốc tịch Việt Nam. Toàn bộ chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với người được nhập quốc tịch thực hiện theo đúng quy định. Đã thực hiện giao đất, cấp đất ở, đất sản xuất; đầu tư các công trình phúc lợi công cộng như điện, đường, trường, trạm, nước sạch để người dân ổn định cuộc sống. Đặc biệt, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 vừa qua, các công dân mới được nhập quốc tịch Việt Nam lần đầu tiên cầm lá phiếu cử tri tham gia bầu cử, thực hiện quyền và trách nhiệm công dân của mình, nên họ rất phấn khởi. Khó khăn đối với địa phương sau khi thực hiện nhập quốc tịch Việt Nam cho người Lào di cư sang là hộ nghèo của huyện tăng lên và các công trình phúc lợi yêu cầu phải đảm bảo. Do đó, huyện tiếp tục thực hiện tốt mọi chế độ chính sách đối với công dân nước CHXHCN Việt Nam, đồng thời nỗ lực hơn nữa hỗ trợ cho hộ nghèo, hộ cận nghèo người Lào mới nhập quốc tịch Việt Nam để họ vươn lên, nâng cao chất lượng cuộc sống”.